W ostatni dzień projektu spotkaliśmy się by podsumować wyniki badań . Zebraliśmy ok. 20 rozmów - wywiadów, w których pytaliśmy się o wspomnienia z Łemkowszczyzny, rozmawialiśmy przeważnie ze „świadkami historii”, ludźmi pamiętającymi czasy przesiedleń na teren Dolnego Śląska. Jednak kontaktowaliśmy się także z młodszymi generacjami Łemków, którzy wskazali nam elementy, na które powinniśmy zwracać uwagę prowadząc badania a także wprowadzili nas w kulturę i historię tej grupy.
Rozmawiając ze starszymi Łemkami staraliśmy skupiać się na tematyce dzieciństwa i młodości na Łemkowszczyźnie, wspomnień związanych z tym terenem. Ponieważ tematyka przesiedleń jest ważnym faktem historycznym w tożsamości , bardzo często stawała się kolejnym etapem rozmów. Niektórzy z naszych rozmówców uważali, że czas przesiedleń był najważniejszym wydarzeniem w historii Łemków, kiedy to zostali pozbawieni swojej ojcowizny i terenów, na których od pokoleń żyli i pracowali. Usłyszeliśmy także wiele opowieści o codziennym życiu na tzw. ziemiach odzyskanych, szczególnie ciekawe były wspomnienia z pierwszych miesięcy organizowania życia w nowym miejscu. Jeden z informatorów gdy obudził się pierwszego dnia w nowym domu, nie mógł przyzwyczaić się do nowego krajobrazu, mówi : brakowało mi czegoś, brakowało mi gór.
W ostatnim dniu trwania projektu zebraliśmy się, by wstępnie wybrać ze wszystkich usłyszanych opowieści elementy wspólne we wspomnieniach całej grupy. Dyskutowaliśmy także które z konkretnych historii powinny znaleźć się w planowanym na przełom sierpnia i września spektaklu, którego reżyserami i aktorami będą młodzi Łemkowie i Polacy.
Niektóre z rozmów we fragmentach znalazły się na blogu, jednak większość nadal jest transkrybowana.
W ostatnim dniu trwania projektu oglądnęliśmy także film Ostatnia podróż do domu, który opowiadał o wspomnieniach przesiedlonych Bojków. Zostali oni wysiedleni z Bieszczad na tereny północnej Polski. Podobnie jak Ukraińcy i Łemkowie stracili należące do nich od wieków tereny. W filmie pokazana jest podróż Bojków na ich rodzime tereny.
Na przełomie sierpnia i września będzie organizowany spektakl opierający się na zebranych historiach najstarszych Łemków. Już teraz zapraszamy serdecznie młodych Łemków i Polaków do współtworzenia spektaklu.
Dziękujemy serdecznie wszystkim, którzy pomogli nam w zbieraniu opowieści, a w szczególności naszym rozmówcom, którzy poświecili czas na to, by podzielić się z nami swoimi wspomnieniami.
Marcelina Jakimowicz
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz